เขตสุขภาพเพื่อประชาชนภาคใต้

เวทีสรุปโครงการงดเหล้าเข้าพรรษา สู่การงดเหล้าตลอดชีวิต ของชุมชนบ้านกันใหญ่ อ.รัตตภูมิ จ.สงขลา เมื่อวันที่ 12 เมษายน 2562

ถือเป็นอีกชุมชนที่มีใจและทุ่มเทพลังกับการทำงานลดปัจจัยเสี่ยงเรื่องเหล้าอย่างเข้มแข็ง เริ่มจากช่วงก่อนเข้าพรรษาเมื่อปีที่ผ่านมา ที่นายอำเภอของอำเภอรัตตภูมิ (คุณพิมธาดา) เจ้าหน้าที่สาธารณสุข (คุณอนันต์) และผู้ประสานประชาคมงดเหล้าจังหวัดสงขลา (คุณธิรดา) ได้พูดคุยกันถึงชุมชนที่มีผู้นำชุมชนที่กำลังสนใจทำงานด้านสุขภาวะและมีผู้นำอย่างพี่ดรุณี

จนกระทั่งในช่วงเดือนกรกฎาคม 2561 หลังการพูดคุยทำความเข้าใจกันถึงแนวทางการทำงานและเป้าหมายปลายทางกันระยะหนึ่ง ทางแกนนำชุมชนจึงได้จัดประชุมคณะกรรมการหมู่บ้านแล้วจึงเริ่มต้นกิจกรรมแรกด้วยการปฏิญาณตนงดเหล้าเข้าพรรษา เทเหล้า เผาบุหรี่ หรือที่เรียกกันว่าการ "บวชใจ"

ชุมชนเล็ก ๆ อย่างบ้านกันใหญ่ที่เพิ่งเข้าสู่กระบวนการชุมชนคนสู้เหล้า มีคนสมัครใจปฏิญาณตนงดเหล้าเข้าพรรษารวมกันถึง 93 คน และในขณะเดียวกัน ก็เกิดภาคีความร่วมมือด้านสุขภาวะเพื่อลดผู้ได้รับผลกระทบจากปัจจัยเสี่ยง ทั้ง ภาคประชาสังคม จาก ประชาคมสงขลา และ สคล.ใต้ล่าง จากภาคราชการ ทั้ง รพ.สต.ทุ่งมะขาม และ สสอ.รัตตภูมิ และภาคประชาชน ซึ่งก็คือผู้นำและคนในชุมชนบ้านกันใหญ่ เกิดกิจกรรมตรวจเลือด วัดค่าคาร์บอนในปอด เพื่อยืนยันผลความสำเร็จในการลดและงดบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และบุหรี่ในช่วงเข้าพรรษา มีกิจกรรมแสดงละคร ร่วมกันออกกำลังกาย เพื่อส่งเสริมและสื่อสารเรื่องสุขภาพ สุขภาวะให้กับคนในชุมชน

ประชาชนที่เข้าร่วมโครงการงดเหล้าเข้าพรรษา หลาย ๆ คนบอกว่า ตัวเองมีความตั้งใจต้องการจะงดเหล้าอยู่แล้ว เมื่อชุมชนมีโครงการขึ้นมา จึงถือเป็นโอกาสดี ๆ ที่จะหยุด และเป็นโอกาสดี ๆ ที่เมื่อเกิดการทำงานและสื่อสารในชุมชนอย่างจริงจัง ตัวเองก็ได้บอกเพื่อนที่ไม่หยุดดื่มในช่วงเข้าพรรษาให้รับรู้และเข้าใจโดยง่าย ตัวเองจะได้หยุดได้ด้วย ผลที่ได้ นอกจากเรื่องสุขภาพที่ค่อย ๆ ดีขึ้นแล้ว การมีเวลาให้ลูกให้ครอบครัว การประหยัดค่าใช้จ่าย ก็เป็นผลพลอยได้ที่สำคัญที่ได้จากการงดเหล้าเข้าพรรษา สถิติการเกิดอุบัติเหตุจากการเมาเหล้า ทั้งเดินตกคู หรือขับรถชนต้นยางพาราก็ลดลงไปจนแทบเป็นศูนย์

ผลพลอยได้อีกอย่างที่สำคัญคือ การเกิดพลังกลุ่มของชุมชนที่นำไปสู่การทำสิ่งดี ๆ ร่วมกันมากขึ้น เช่น เมื่อมีเวลาว่างนอกเมาเหล้ามากขึ้น ก็เกิดเป็นเวลาที่สามารถเอาไปปลูกผัก เอาไปทำดอกไม้จันทน์ ซึ่งขายได้ราคา มีการรวมตัวกันออกกำลังกาย กีฬาสีประจำหมู่บ้าน ชุมชนดูจะมีความสงบสุขขึ้น และเนื่องจากที่นี่ทำธนาคารขยะด้วย จึงพบว่า ขยะที่เป็นขวดเหล้าเบียร์หายไปจากชุมชนถึงร้อยละ 70 เลยทีเดียว

และปัจจุบัน แม้พ้นช่วงออกพรรษามาพอสมควรแล้ว ก็ยังคงมีร่องรอยสิ่งดี ๆ เหล่านี้อยู่

ก้าวย่างต่อไปของชุมชนกันใหญ่ คือ การบูรณาการพลังทั้ง ๔ ขา ที่มีภาครัฐ ภาคธุรกิจ ภาคประชาสังคม และภาคประชาชน เพื่อก่อให้เกิดชุมชนปลอดเหล้า ที่สามารถขยายผลไปสู่ชุมชนปลอดบุหรี่ ปลอดยาเสพติด ปลอดการตั้งครรภ์ไม่พร้อม และกลายเป็นชุมชนแหล่งเรียน ที่หากคนที่อื่น ตำบลอื่น ๆ จังหวัดอื่น ๆ สนใจมาเรียนรู้ ก็จะพร้อมบริการทั้งด้านวิชาการ ประสบการณ์ และการบริการทั้งวิถีชีวิตและแหล่งท่องเที่ยว

ในฐานะคนไปนั่งชวนคุยและรับฟังในวันนั้น ก็รู้สึกมีพลังตามขึ้นมาทันที และหวังว่าชุมชนบ้านกันใหญ่จะได้เป็นอย่างที่ตั้งใจไว้ในเร็ววันครับ

#สคลใต้ล่าง

Jarernpong Promsorn  รายงาน