เขตสุขภาพเพื่อประชาชนภาคใต้

วันที่ ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๖๒  คณะกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน (กขป.) เขต ๑๑ เขต ๑๒ และภาคีเครือข่ายผู้สูงอายุในพื้นที่ภาคใต้ ร่วมเปิดเวทีขับเคลื่อนงานผู้สูงอายุ ณ โรงแรมปุระนคร จังหวัดนครศรีธรรมราช

มีประเด็นที่น่าสนใจ ตามนี้ครับ

๑.ปี ๒๕๖๑ ภาคใต้มีผู้สูงอายุทั้งหมด ๑,๓๓๐,๔๙๘ คน ผู้สูงอายุช่วงต้น (อายุ ๖๐ – ๖๙ ปี) มากที่สุดร้อยละ ๕๔.๘๓ โดยมีพัทลุงเป็นจังหวัดที่มีประชากรผู้สูงอายุเมื่อเทียบกับจำนวนประชากรมากที่สุด แหล่งรายได้สำคัญมาจากเบี้ยยังชีพ และบุตร

๒.จุดเน้นสำคัญคือการทำงานกับกลุ่มผู้สูงอายุช่วงต้นให้มากขึ้น และเรียนรู้ชุดความรู้และนวตกรรมจากพื้นที่ เพื่อนำไปขยายผล

๑)รูปแบบการดูแลผู้สูงอายุกลุ่มพฤติพลัง ประกอบด้วยชุดความรู้ พื้นที่ต้นแบบ หลักสูตรโรงเรียนผู้สูงอายุตามสภาพปัญหาและบริบท และโปรแกรมคัดกรองสมองเสื่อม โดยดูทักษะสมอง ๕ ด้าน มี ๑๔ ข้อคำถามประเมินตนเองเบื้องต้น โดยการนำของคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎสุราษฎร์ธานี

ทั้งนี้ภาวะสมองเสื่อมเป็นกลุ่มอาการที่เริ่มพบมากในผู้สูงอายุ พบความชุกร้อยละ ๑๒.๓ ในผู้สูงอายุ ๖๐-๖๙ ปี พบร้อยละ ๗.๑ ในผู้สูงอายุ ๗๐ – ๗๙ ปี พบร้อยละ ๑๔.๗ และในกลุ่มผู้สูงอายุ ๘๐ ปีขึ้นไป พบผู้ที่มีภาวะสมองเสื่อมถึง ๑ ใน ๓ คือ ร้อยละ ๓๒.๕ อาการที่เด่นของที่สุดของภาวะสมองเสื่อมคือ การสูญเสียความทรงจำ ดังนั้นในการป้องกันและการชะลอความจำเสื่อมควรมีการฝึกความจำอย่างสม่ำเสมอ

๒)รูปแบบการดูแลผู้สูงอายุในกลุ่มเปราะบางทางสังคม รวมไปถึงคนพิการ คนยากลำบากฯ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุเช่นกัน เรียนรูู้รูปแบบการปรับระบบบริการเชิงรุกโดยกลไกศูนย์สร้างสุขชุมชน ของกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพที่จำเป็นต่อสุขภาพจังหวัดสงขลา และอบต.ทับช้าง และการใช่้แอพพลิเคชั่น iMed@home ของมูลนิธิชุมชนสงขลาในการประสานบูรณาการภาคีเครือข่ายโดยใช้ข้อมูลรายบุคคลเป็นฐาน

ข้อเสนอสำคัญก็คือ ให้มีกลไกประสานความร่วมมือระดับตำบลในการบูรณาการงานผู้สูงอายุในพื้นที่ โดยมีการคัดกรองจำแนกเป็นกลุ่มที่ช่วยตนเองได้ และกลุ่มเปราะบาง มีการปรับระบบในการดูแลด้านสุขภาพ เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อผู้สูงวัย โดยมีแผนระดับตำบลและแผนพัฒนาคุณภาพชีวิตรายบุคคล มีหลักสูตรผู้สูงอายุในการยกระดับผู้สูงอายุให้เกิดภาวะพฤติพลังสามารถช่วยดูแลตนเองและคนอื่น โดยมีระบบสนับสนุนร่วมกันได้แก่ ข้อมูล กลไก เวที กองทุน กติกา

คาดหวังว่าจะมีตำบลปฎิบัติการ นำชุดความรู้ดังกล่าวไปขยายผลใน ๑๔ จังหวัดภาคใต้ อย่างน้อยจังหวัดละ ๑ ตำบล ก่อนขยายผลต่อไป

ชาคริต โภชะเรือง รายงาน