เขตสุขภาพเพื่อประชาชนภาคใต้

เยี่ยมติดตามระบบสุขภาพปฐมภูมิ อ.นาทวี  วันที่ 25 สิงหาคม 2565

บริบททั่วไป - ปชก. 6.7 หมื่น 10 ตำบล 17 รพ.สต.

• ไทยพุทธ 70% เศรษฐกิจดี มีส่วนราชการจังหวัดบางแห่ง อยู่ทีอำเภอนี้ เช่น ศาล อัยการ

• วิถีชีวิต สวนยางพารา อาหารรสจัด วัยรุ่นนิยมร้านสะดวกซื้อ

จุดเริ่มต้นและกระบวนการพัฒนาระบบสุขภาพอำเภอ อ.นาทวี ✳️

• เริ่มจากคนพิการในพื้นที่ ปี 55-56

• เริ่มจากพัฒนาระบบฐานข้อมูล ปัญหาฐานข้อมูลไม่ตรงกัน จัดบริการเชิงรุกทำบัตรผู้พิการ ศูนย์อุปกรณ์ที่ รพ. สมเด็จฯ นาทวี

• วิเคราะห์สาเหตุ ผู้พิการ สาเหตุจากโรคความดันโลหิตสูง มีกิจกรรมคัดกรอง แก้ไขปัญหา ปี 2557 ขยายสู่นโยบาย หมอครอบครัว ในปี 2558

• ปี 2558 ขับเคลื่อนการปัญหาบูรณาการ ปัญหาผู้พิการ + ความดันโลหิตสูง + ผู้สูงอายุ โดยการจัดการปัจจัยต้นทาง งานอาหารปลอดภัย และ ศูนย์ฟื้นฟู ในชุมชน ขับเคลื่อน LTC ปี 2559

• ปี 2559 เริ่มจาก DHS DHB  5  ครั้ง จนกำหนดประเด็นขับเคลื่อน 2 ประเด็น Nathawee Caring Society คือ ผสอ. และ ไข้เลือดออก และค่อยๆ ถอดบทเรียนต่อยอดไปในประเด็นต่างๆ เช่น การจัดการขยะ(ลดขยะไข้เลือดออกไม่มี)

• การบูรณาการระบบสุขภาพปฐมภูมิและการพัฒนาคุณภาพชีวิต อ.นาทวี ... ขับเคลื่อน พชอ. ให้เกิด พชต. อย่างน้อย 1 ประเด็นตาม พชอ. เลือก ผู้สูงอายุ/ ปัจจุบันจัดตั้ง PCU & NPCU ครบเต็มอำเภอแล้ว ปี 60-65 มีแพทย์ประจำ 8 คน

• ในวิกฤตโควิด19 ใช้กลไก ศปก. อำเภอ -- ตำบล -- หมู่บ้าน ตามโครงสร้าง EOC
  

• โอกาสพัฒนาในเชิงประเด็น : ลดป่วย NCDs รายใหม่ + งานคุ้มครองสุขภาพในชุมชน

งานระบบสุขภาพปฐมภูมิ

• ขึ้นทะเบียน 7 NPCU 1 PCU

• พัฒนาตามเกณฑ์ 3S
  

• ระบบให้คำปรึกษา Offline Online ผ่าน Line

• หมอ FAMMED ขับเคลื่อนการพัฒนา ANC คุณภาพ เนื่องจากมีปัญหา แม่ลูกตายสูง
  

• โรคเรื้อรัง เข้าถึงบริการสุขภาพปฐมภูมิ สูงถึง 80% ควบคุมโรคได้ดี 50% ทำให้ รพ.พัฒนาทุติยภูมิได้มากขึ้น รับส่งต่อจากอำเภอข้างเคียง

• พัฒนาการดูแลในประเด็นสำคัญ - กสรเข้าถึงบริการ Stroke, CKD, Palliative care, IMC ร่วมกับแพทย์เฉพาะทางและสหสาขาวิชาชีพของ รพ.

• ลดแออัด ลดค่าใช้จ่าย ปชช./ รัฐ ได้แน่นอน แต่ ลดป่วย ลดตาย ยังต้องใช้เวลาในการวัดผลลัพธ์ที่ชัดเจน

• สิ่งที่ต้องการพัฒนาต่อ - การเชื่อมโยงกับ SP ทุกสาขา / หมอ คนที่ 4 / พัฒนาระบบการดูแลแบบ Home ward
  

• ความท้าทาย ระบบข้อมูลสารสนเทศ (Digital health) + การสร้าง Health Literacy ในระดับบุคคล

ประเด็นแลกเปลี่ยน/คำถาม

1)ทีมนำ ผอ.รพ./ สสอ. มีเทคนิควิธีการอะไรในการกระตุ้นหรือชักชวนชักจูงให้คนทำงาน

- ผู้นำ มีหน้าที่ประสานงานกับหน่วยงานองค์กรต่างๆ ทำตัวให้เข้าถึงสะดวก หลังจากโควิด19 ได้ใจชุมชน ทำงานสะดวกมากขึ้น

• หลัก 3 ร่วม "ร่วมทำ+ร่วมคิด+ร่วมเรียนรู้" ด้านประชาชน ร่วมรับผล(งาน)

• ต้องเป็นผู้ให้ก่อนจึงเป็นผู้ได้รับ

• ทำงานแก้ไขปัญหาของชุมชน /งานสาธารณสุขเหมือนได้ทำบุญ/ไม่เน้นทำตาม KPI

• เห็นความเท่าเทียมในสิทธิพื้นฐาน ความเท่าเทียมในสิทธิของการบริการที่เป็นธรรม

• เปิดพื้นที่ รพ. ให้เป็นของชุมชน + เชิงรุกเข้าถึงชุมชน ให้เข้าถึงง่าย

• ชุมชนให้ความร่วมมือกับสาธารณสุขจากการเห็นความตั้งใจ "เห็นคุณค่า"
  

2)ใช้เครื่องมือ/เทคนิควิธีการอะไรบ้างในการขับเคลื่อน/พัฒนาระบบสุขภาพ

• 3 สร้าง : สร้างเครือข่าย (การมีส่วนร่วม) + สร้างคน (พัฒนาศักยภาพ)+ สร้างงาน

• 5ส : เกิดความร่วมมือในการทำงานทุกระดับ เป็นหนึ่งในเครื่องมือพื้นฐาน

• ระบบมาตรฐาน : มาตรฐาน PCA ติดดาว การกำกับคุณภาพมาตรฐานของจังหวัด
  

• กลไกการกำกับติดตามของระดับจังหวัด + นโยบายของกระทรวงสาธารณสุข

• Concepts พชอ. UCCARE เกิดเป้าหมายร่วม WIN - WIN Situation
  

3)แพทย์ในปฐมภูมิมีแนวทางการปฎิบัติงานอย่างไร

• บทบาทในงานส่งเสริมป้องกันควรเป็นอย่างไร การทำงานร่วมกับทีม รพ.สต.เดิมเป็นอย่างไร

• บทบาทในงานรักษาฟื้นฟูร่วมกับวิชาชีพต่างๆ เป็นอย่างไร มีความชัดเจนแยกกันชัดเจนหรือไม่

  • ระบบการดูแลแบบ Family Care มีหรือเป็นอย่างไร

4) การแนะนำตัว 3 หมอ ให้ประชาชนรู้จักมีกลวิธีอย่างไร และอนาคตควรทำอย่างไร

ข้อเสนอแนะ กับพื้นที่

1)ทบทวนแนวทาง/กำหนดมาตรการในการดูแลสุขภาพระดับครอบครัวเพิ่มเติมให้เป็นรูปธรรม เพื่อเป็นตัวเชื่อมระดับ การดูแลสุขภาพระดับบุคคลและชุมชน

2)พัฒนาการสร้าง Health Literacy โดยใช้เครื่องมือ HLO ของมูลนิธิ สอน. เป็นแนวทางในการพัฒนา


เยี่ยมติดตามระบบสุขภาพปฐมภูมิ อ.นาทวี  วันที่ 25 สิงหาคม 2565 ณ รพ.สต. ลำพต ต.คลองทราย อ.นาทวี จ.สงขลา [1 ในเครือข่าย NPCU]

บริบททั่วไป

• ปชก. 2,800 คน พหุวัฒนธรรม สังคมเมืองเพิ่มขึ้น ปัญหา NCDs ผสอ. พฤติกรรมการบริโภค

• ระยะห่างตัวอำเภอ 10 กิโลเมตร

• บุคลากร 7 คน พยบ 2 คน
  

ขับเคลื่อน พชต.โดย ทำประชาคม

1.พชต กำหนดดูแลสังคมสูงวัย

• ดูแลเรื่องที่อยู่ที่อาศัย ดูแลเรื่องสิทธิ พบว่า ทะเบียนขาด/บัตรประชาชนหมดอายุ
  

• ชมรมผู้สูงอายุ ส่งเสริมอาชีพ ออกกำลังกาย มีการเยี่ยมเสริมพลังจากทีม รพ.สต. อปท ในพื้นที่

• ขับเคลื่อนระบบบริการใช้ 3 หมอ ในระบบการดูแลบริการ มีรูปแบบชัดเจน ประชาชนพึ่งพอใจ

2.การพัฒนาใช้เครื่องมือ รพ.สต.ติดดาว ทำให้ จนท.มีศักยภาพ อาคารสถานที่ เครื่องมืออุปกรณ์ทันสมัย

ประเด็นพัฒนา

1.ใช้นวัตกรรมในการดูแลสุขภาพ ปชช.

2.ระบบพลังงานทดแทน

ประเด็นติดตาม Telehealth

-ได้รับอุปกรณ์ปี 2563 จากโครงการของกรมการแพทย์ + 3BB

• ใช้ 570 เคส ส่วนใหญ่ คัดกรอง DM, HT, ตรวจตา, ผิวหนัง เชื่อมกับโรงพยาบาล

ปัญหา

1.สัญญาณเชื่อมกับ JHCIS ช้า ทำให้ต้องทำงาน 2 ระบบ อยากให้ทำครั้งเดียวแล้วเสร็จ

2.สัญญาณ อินเตอร์เน็ต ไม่เสถียร

3.ปชช.ลืมบัตร ปชช.

4.รักษาได้ไม่เบ็ดเสร็จ (จ่ายยาไม่ได้ ผป.ต้องไปรับยาที่ รพ. ยาโรคผิวหนัง/เฉพาะ)

• ปชช. ประทับใจ ไม่ต้องเดินทางไกล ลดรายจ่าย
  

ข้อเสนอแนะจากพื้นที่

1)ควรขยายไปในพื้นที่ที่ลำบากจริงๆ เข้าถึงยาก / ทำงานได้ครั้งเดียวจบ ไม่ต้องบันทึกซ้ำซ้อน

2)เครื่องมืออุปกรณ์ที่ Mobile ไปในพื้นที่ได้


การพัฒนาคุณภาพชีวิต ภายในเขตพื้นที่ องค์การบริหารส่วนตำบลทับช้าง อ.นาทวี จ.สงขลา โดย รองนายก อบต.ทับช้าง  วันที่ 25 สิงหาคม 2565

ที่มา จุดเริ่มต้นจาก DHB --> พชอ.

• หลักการสำคัญ "พื้นที่เป็นฐาน ประชาชนเป็นศูนย์กลาง" ผ่านกลไกประชารัฐ
  

• ในพื้นที่ มี รพ.สต. 3 แห่ง

• มี 50-60 ภาคีเครือข่าย เช่น สภากาแฟทับช้าง กลุ่มสตรีอาสา ชมรมผู้สูงอายุ กู้ชีพทัพพระยา อปพร. ชมรมกำนันผู้ใหญ่บ้าน อสม. ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงและฟาร์มประจำตำบล อาสาสมัครพลังงานชุมชน

• จาก กองทุนหลักประกันสุขภาพตำบล ต่อยอดเป็น LTC การดำเนินงาน เน้นให้ครอบครัวของกลุ่มเป้าหมายดูแลกันเองได้
  

• กองทุนตำบล ย้อนหลัง 3 ปี ไม่มีเงินเหลือค้างท่อ สามารถใช้จ่ายได้ทั้งหมด (แต่จริงๆ มีโครงการรองบประมาณอีกมาก งบประมาณไม่เพียงพอ)

• มีการส่งเสริมให้เกิดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพในชุมชน เช่น ส่งเสริมอาชีพ ออกกำลังกาย ประสานกับเครือข่ายทหารเรื่องหน่วยแพทย์เคลื่อนที่
  

• การดูแลซ่อมแซม/ต่อเติมบ้านพักผู้พิการ ดำเนินการไป 40+ หลัง ได้รับงบสนับสนุนจาก สวีเดน
  

• ศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพโดยชุมชนตำบลทับช้าง 19 ม.ค.59 ประกอบด้วย

1.บริการ แพทย์แผนไทย กายภาพบำบัด กายอุปกรณ์

2.อาสาสมัคร 70 คน ที่ต้องผ่านการอบรมพื้นฐาน

• ยกระดับศูนย์ฟื้นฟู เป็นศูนย์ร่วมสุข อบต.ทับช้าง โดยอบจ.สนับสนุนงบประมาณ และมีการพัฒนาศูนย์เรียนรู้

• นวตกรรมการจัดการ ImedTubchang จัดเก็บข้อมูล ผู้พิการ คนยากลำบากผ่านแอป Imed@home ซึ่งสามารถดูข้อมูลได้ลึก ภาพ พิกัด ป้องกันการเก็บข้อมูลเท็จ ประมวณผลผ่าน www.ข้อมูลชุมชน.com ทำให้เครือข่ายได้เห็นชุดข้อมูลการดูแลเดียวกัน (พัฒนาโดยมูลนิธิชุมชนสงขลา)

สรุป : รูปธรรมทั้งหมดเกิดจาก พชอ. พชต.

เป้าหมายตำบลสุขภาวะ ของพื้นที่ : ต้องการให้ครัวเรือนดูแลสุขภาพของตนเองได้ ทุกหน่วยงานภาคีเครือข่ายมีเป้าหมายเพื่อให้ประชาชนสุขภาพดี มีความรักความสามัคคีกัน ✳️

ข้อเสนอแนะ : พัฒนาตำบลสุขภาวะคงต้องเริ่มจาก วัยเด็ก วัยเรียน ให้มีความสามารถในการดูแลตนเอง ส่งเสริมสุขภาพป้องกันโรค / ความยั่งยืนในระยะยาว

ข้อควรระวัง : ข้อมูลผู้ป่วยเป็นข้อมูลส่วนบุคคล ต้องระมัดระวัง


เยี่ยม โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ณ อำเภอนาทวี จังหวัดสงขลา  วันที่ 26 สิงหาคม 2565

"Round เยี่ยมชม รพ.นาทวี"

• ปี 2527 เป็น รพ.อำเภอ ปัจจุบัน M2 150 เตียง มี รพ.สต. 17 แห่ง เรือนจำ เป็นหน่วยบริการปฐมภูมิด้วย

• ทิศทาง เน้นปฐมภูมิ และทุติยภูมิ มี Core competency เรื่อง การทำงานกับชุมชุม

• การทำงานและจัดบริการ

พี่น้องดูแลกัน  ดูแล รพ. อำเภอใกล้เคียงกันด้วย  รพ. จะนะ เทพา สะบ้าย้อย ส่งแพทย์เฉพาะทางไปช่วยตรวจโรคเฉพาะทาง เป็นเครือข่าย
ใกล้บ้านใกล้ใจ 8 ทีม (7NPCU/1PCU) แพทย์ Fammed ทำงานอยู่ใน รพ.ด้วย มีคลินิกพิเศษรับผิดชอบ เช่น TB Palliative และรับ consult จากแพทย์เฉพาะทาง ถ้ามีผู้ป่วยซับซ้อน


- บริการ OPD 1,232 คนต่อวัน , IPD active bed 134, มี ICU, OR , ล้างไต (HD, CAPD)

• แพทย์ 37 คน พยบ 130 + (ขาดพยาบาล 30 คน)

• ร่วมผลิตพัฒนาบุคลากรสหสาขาวิชาชีพ CPRID, Fammed วางระบบให้ Engaged กับชุมชน มอบครอบครัว ที่มีปัญหาสุขภาพให้นักเรียนแพทย์ มอบให้ดูแลต่อเนื่อง
  
  
  เยี่ยมสำนักงานสาธารณสุขอำเภอนาทวี

• สอบถามแลกเปลี่ยนความเห็นกรณีถ่ายโอน รพ.สต. ไป อบจ. / ผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้น / การเตรียมความพร้อม
  

• ปล.อำเภอนาทวี ยังไม่มี รพ.สต. เป็นกลุ่มเป้าหมายถ่ายโอน ปี 2566 นี้
  
  
  นพ.สฤษดิ์เดช เจริญไชย บันทึกเรื่องราว